Sollicitatiegesprekken zijn altijd spannend, en zeker wanneer het over geld gaat.

Of je nu een baan hebt en voorzichtig verder kijkt, of zonder werk zit en actief op zoek bent: wie solliciteert stelt zich kwetsbaar op. Dus heb je je CV opgepoetst, gezwoegd op een inspirerende sollicitatiebrief, en hoera: je wordt uitgenodigd voor een gesprek.
Eindelijk kun je inhoudelijk verder praten en samen ontdekken of dit inderdaad dé vervolgstap voor jou is! Maar dan is daar ineens die vraag – soms al voor de eerste kennismaking en soms pas in de afrondende fase- of je even je laatste loonstrook wilt meebrengen…?

Grote kans dat je je gedwongen voelt gehoor te geven aan dit verzoek, terwijl het eigenlijk ook heel ongemakkelijk voelt. Logisch! Regelmatig krijg ik dan ook de vraag hoe hiermee om te gaan: je wilt het eigenlijk niet, maar maak je nog kans op die leuke baan als je nee zegt?  

Weet dat ook werkgevers worstelen met vragen rondom salarisonderhandeling. Zetten we het salaris in de vacature of juist niet? En als we in gesprek zijn met iemand, wat voor aanbod is dan passend?
Is de afgegeven indicatie van die sollicitant nou realistisch of gewoon bluf?
Werkgevers willen niet teveel betalen, maar ook geen flater slaan en de kandidaat lachend naar de concurrent zien vertrekken. Daarom grijpen ze soms toch nog terug op die ouderwetse aanpak: vragen naar je laatstverdiende salaris. Het verschaft direct duidelijkheid, toch? Toch is het hoog tijd dat werkgevers hiermee stoppen, en dat sollicitanten het niet meer accepteren.

Daarom hieronder 3 redenen voor sollicitanten én 3 reden voor werkgevers waarom het loonstrookje niet thuishoort op de sollicitatietafel:

VOOR SOLLICITANTEN

1. Privacy
   Simpel maar waar: je salarisgeschiedenis is gewoon privé en hoef je met niemand te delen.  Het heeft niets te maken met je capaciteiten of motivatie voor de vacature waarover je nu in gesprek bent.
   
   
2. Verkeerde focus
   Vragen om een loonstrook legt de nadruk op je verleden in plaats van je potentieel voor de toekomst. In een sollicitatiegesprek moet het gaan om welk vakmanschap jij nu komt toevoegen aan de organisatie. Dáár moet het salaris bij passen, niet bij wat je er nu maandelijks op je rekening gestort wordt.
   
   Als je deze vraag krijgt, leg dan uit waarom je je vorige salaris niet relevant vindt voor deze vacature. Omdat de inhoud van de baan anders is. Omdat je je in je vorige baan verder ontwikkeld hebt, je vakmanschap en ervaring gegroeid zijn. Omdat je misschien in een hele andere branche of CAO zat. Omdat álles duurder geworden is sinds de vorige keer dat je aan de onderhandelingstafel zat. Of omdat vanwege schaarste in jouw vakgebied je arbeidsmarktwaarde gewoonweg gestegen is.
   
   Blijf als sollicitant benadrukken dat je het dáár graag over wilt hebben: over jouw toegevoegde waarde in déze rol. Een logische wedervraag is dan ook wat de werkgever zelf in gedachten heeft voor de functie waarover je nu in gesprek bent. Iedere werkgever heeft daarover echt nagedacht, en als hierover nog niets in de vacaturetekst stond is het sollicitatiegesprek toch wel het moment om daar alsnog transparant over te zijn.  
   
   
3. Onderhandelingspositie
   Het doorgeven van je huidige salaris kan jouw onderhandelingspositie verzwakken. Werkgevers zullen geneigd zijn een voorstel te doen dat rond je huidige salaris ligt, terwijl jij -begrijpelijk- graag een stap wilt maken. Zoals elke markt is ook de arbeidsmarkt er een van vraag en aanbod, en in tijden van krapte ligt de beloning dus hoger.
   Door je huidige salaris onderwerp van gesprek te maken (wat het niet zou moeten zijn), voel je je waarschijnlijk sneller gedwongen een lager aanbod te accepteren dan je wilde – en dan je misschien in de huidige markt waard bent.
   Waarom zou jij minder salaris moeten vragen dan op dit moment marktconform is?
   
   
   

VOOR WERKGEVERS

1. Verlies van talent
   Het vragen om loonstroken bij sollicitaties is niet alleen gênant, het komt ook onprofessioneel over. Het wekt bij de sollicitant de indruk dat jij als werkgever ook niet weet wat een passend salaris voor de functie is, en wilt proberen je nieuwe collega zo goedkoop mogelijk binnen te halen. Ook spreekt er uit het vragen om zo’n bewijs een zeker wantrouwen jegens de sollicitant.
   Grote kans dat kandidaten hierop afknappen en ervoor kiezen om niet verder te gaan in de procedure. Zo loop je als werkgever talent mis.
   Lukt het toch om die topper binnen te halen voor een bescheiden salaris? Bereid je er dan op voor dat je collega al snel betere aanbiedingen elders zal krijgen…
   
   
2. Versterkt loonongelijkheid
   Vragen naar het voorgaand salaris is een recept voor ongelijkheid. Je verdient een salarisvoorstel dat gebaseerd is op wat jij nú kunt, in de actuele arbeidsmarkt. Uitgaan van een vorig salaris leidt tot het voortzetten van historische salarisdiscriminatie: als je ooit een (te) laag salaris hebt geaccepteerd, zul je dan altijd onderaan blijven bungelen vergeleken bij anderen met hetzelfde werk.
   Oneerlijk en onzinnig!
   
   
3. Onnodige drempel
   Het opvragen van salarisgegevens is een extra obstakel in het sollicitatieproces dat tijd kost, ongemakkelijk voelt en niets toevoegt aan het beoordelen van de geschiktheid van de kandidaat voor de functie. Als je er financieel samen niet uitkomt, kun je dat beter maar snel weten. Slimmer dus, om direct transparant te zijn over de bandbreedte waarbinnen ruimte is voor onderhandeling. Van een werkgever mag daarin het initiatief verwacht worden, omdat de werkgever ook de functie-inhoud heeft bepaald en dus moet kunnen aangeven welk salaris daarvoor passend is binnen de organisatie.
   
   

Ondanks alles kan het zijn dat je het verzoek tòch krijgt, en dat je besluit er gehoor aan te geven.
Omdat je welwillend wilt zijn, je de baan niet wilt mislopen of omdat je bang bent dat je werkgever anders jouw indicatie wantrouwt. En laten we eerlijk zijn; tenzij je een totaal onrealistische indicatie hebt afgegeven, hoeft het tonen van je laatste loonstrook ook niet per se een probleem voor je te zijn.  

Salaris is natuurlijk een belangrijk aspect van de sollicitatieprocedure, zowel voor jou als voor de werkgever. Wat echter veel belangrijker is, is jouw salariswéns, en die staat echt los van je laatstverdiende loon. Dus, werkgever én sollicitant: laat die loonstrook achterwege, focus op wat jullie elkaar kunnen bieden en creëer zo de beste kansen.

En ja, ze zijn er nog: werkgevers die het als harde voorwaarde stellen om met jou verder te praten.
Alleen jij beslist of je voor zo’n organisatie wilt werken, en of je het risico wilt nemen dat de baan aan je neus voorbij gaat. Dus maak vooral je eigen afweging en reken op mijn steun. Maar in tussentijd strijd ik dagelijks verder voor een arbeidsmarkt waarin de focus ligt op wat jij aan waarde toevoegt en niet alleen op wat je kost.